روشهای تصفیه روغن سوخته
روشهای تصفیه روغن سوخته به منظور بازیافت روغن‌های کارکرده و تبدیل آن‌ها به محصولات قابل استفاده مجدد در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر یک از این روش‌ها به طور ویژه‌ای برای حذف ناخالصی‌ها، فلزات سنگین، آب، و ترکیبات شیمیایی مضر طراحی شده‌اند. در ادامه، اصلی‌ترین روشهای تصفیه روغن سوخته توضیح داده شده‌اند:
1. روش مکانیکی (Mechanical Treatment)
در روش مکانیکی، روغن سوخته با استفاده از فیلترها و دستگاه‌های جداسازی مانند سانتریفیوژها تصفیه می‌شود تا ذرات جامد، آب و ناخالصی‌های بزرگتر حذف شوند.
فرآیندها:
- فیلتر کردن: روغن از فیلترهای درشت عبور داده می‌شود تا ذرات جامد و ذرات معلق از آن جدا شوند.
- سانتریفیوژ: با استفاده از نیروی گریز از مرکز، ذرات سنگین‌تر مانند فلزات و ذرات جامد از روغن جدا می‌شوند.
مزایا:
- این روش سریع و کم‌هزینه است.
- نیاز به مواد شیمیایی کمتری دارد.
معایب:
- نمی‌تواند تمامی ناخالصی‌ها و مواد شیمیایی مضر را حذف کند.
- روغن پس از این فرآیند برای استفاده‌های خاص نیاز به تصفیه بیشتر دارد.
2. روش تقطیر (Distillation)
تقطیر خلاء یا تقطیر در فشار پایین، یکی از روشهای موثر در تصفیه روغن سوخته است که بر اساس تفاوت در نقطه جوش ترکیبات مختلف روغن کار می‌کند. در این روش، روغن به دماهای بالا رسانده می‌شود تا اجزای مختلف آن تبخیر و جدا شوند.
فرآیندها:
- تقطیر خلاء: روغن در برج‌های تقطیر خلاء در دماهای بالا و فشار کم قرار می‌گیرد. این کار باعث می‌شود که ترکیبات سبک مانند بنزین و گازوئیل جدا شده و اجزای سنگین‌تر باقی بمانند.
مزایا:
- این روش می‌تواند روغن را به اجزای مختلف با کیفیت بالا تبدیل کند.
- ترکیبات سبک و مفید بازیافت می‌شوند.
معایب:
- تجهیزات گران‌قیمت و مصرف بالای انرژی.
- نیاز به مراحل اضافی برای حذف کامل ناخالصی‌های شیمیایی.
3. روش تصفیه شیمیایی (Chemical Treatment)
در این روش از مواد شیمیایی مختلف برای حذف ناخالصی‌ها، اسیدها، فلزات سنگین، و ترکیبات گوگردی از روغن استفاده می‌شود. یکی از رایج‌ترین روشهای شیمیایی، هیدروژناسیون است.
فرآیندها:
- خنثی‌سازی: با استفاده از مواد شیمیایی مانند هیدروکسید سدیم، اسیدها و ترکیبات فلزی از روغن حذف می‌شوند.
- هیدروژناسیون: تزریق هیدروژن به روغن باعث می‌شود که پیوندهای ناپایدار در آن اصلاح شوند و ناخالصی‌های شیمیایی مانند گوگرد و فلزات سنگین حذف شوند.
مزایا:
- می‌تواند ناخالصی‌های شیمیایی و فلزات سنگین را به طور موثر حذف کند.
- کیفیت روغن بهبود قابل توجهی پیدا می‌کند.
معایب:
- نیاز به استفاده از مواد شیمیایی پرهزینه.
- پسماندهای شیمیایی که باید به طور ایمن مدیریت شوند.
4. روش تصفیه با استفاده از خاک‌های فعال (Clay Treatment or Adsorption)
در این روش، روغن سوخته از میان بسترهای جاذب مانند خاک‌های فعال یا سیلیکا عبور داده می‌شود. این مواد جاذب ناخالصی‌ها، فلزات سنگین، رنگ‌ها و اسیدها را از روغن جذب می‌کنند.
فرآیندها:
- عبور روغن از بستر جاذب: روغن از میان لایه‌هایی از خاک‌های فعال یا مواد جاذب عبور می‌کند که ناخالصی‌ها را به خود جذب می‌کنند.
مزایا:
- موثر در حذف رنگ‌ها و اسیدها.
- روش ساده و کم‌هزینه نسبت به روشهای شیمیایی.
معایب:
- جذب ناقص برخی از ناخالصی‌های پیچیده.
- نیاز به تعویض و دفع خاک‌های استفاده شده.
5. روشهای حرارتی (Thermal Treatment)
این روش‌ها بر اساس استفاده از حرارت برای حذف آب و دیگر ناخالصی‌ها از روغن سوخته کار می‌کنند. دمای بالا باعث تبخیر آب و ترکیبات سبک و مضر موجود در روغن می‌شود.
فرآیندها:
- تبخیر حرارتی: روغن سوخته به دمای بالا رسانده می‌شود تا آب و ترکیبات فرار آن بخار شوند.
مزایا:
- موثر در حذف آب و مواد فرار.
- روشی اقتصادی برای تصفیه روغن‌هایی با آلودگی کم.
معایب:
- در حذف ناخالصی‌های شیمیایی و فلزات سنگین ضعیف عمل می‌کند.
- مصرف بالای انرژی.
6. روشهای بیولوژیکی (Biological Treatment)
در این روش از میکروارگانیسم‌ها برای تجزیه برخی ترکیبات شیمیایی و آلودگی‌های موجود در روغن استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای تصفیه نهایی و کاهش آلودگی زیست‌محیطی به کار می‌رود.
فرآیندها:
- استفاده از باکتری‌ها و قارچ‌ها: میکروارگانیسم‌ها با مصرف ترکیبات شیمیایی مضر، روغن را تصفیه می‌کنند.
مزایا:
- روش سازگار با محیط‌زیست و بدون استفاده از مواد شیمیایی.
- کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی.
معایب:
- زمان‌بر و کند.
- نیاز به شرایط خاص محیطی برای فعالیت میکروارگانیسم‌ها.
7. تصفیه ترکیبی (Combined Treatment)
در بسیاری از کارخانه‌ها از ترکیبی از روشهای مکانیکی، شیمیایی و حرارتی استفاده می‌شود تا تصفیه‌ای جامع و کامل بر روی روغن سوخته انجام شود.
مزایا:
- بهترین نتیجه از نظر حذف ناخالصی‌های مختلف.
- تولید روغنی با کیفیت بالاتر برای استفاده مجدد.
معایب:
- هزینه‌بر و نیاز به مدیریت دقیق مراحل مختلف.
نتیجه‌گیری:
هر یک از روشهای تصفیه روغن سوخته دارای مزایا و معایب خود هستند و بسته به نوع روغن، میزان آلودگی و منابع موجود، انتخاب می‌شوند. در بسیاری از کارخانه‌ها، ترکیبی از روشهای مکانیکی، شیمیایی، و تقطیر برای دستیابی به تصفیه‌ای کامل و بهینه استفاده می‌شود. هدف اصلی از این روش‌ها، بازیافت روغن و حفظ محیط‌زیست از آلودگی‌های ناشی از روغن‌های مصرف‌شده است.
دیدگاهتان را بنویسید