تصفیه روغن ترانسفورماتور

تصفیه شیمیایی روغن ترانسفورماتور

روغن ترانسفورماتور, تصفيه روغن ترانسفورماتور, روش هاي تصفيه فيزيکي, فيلترهاي کاغذي, روش هاي تصفيه شيميايي, گاز زدايي براي جدا کردن گازهاي محلول در روغن

پس از آنکه روغن مورد بهره برداري قرار مي گيرد ، بر حسب نوع روغن و شرايط سرويس ، تغييراتي در آن مشاهده مي شود که موجب تقليل کيفيت و کاهش عمر مفيد آن مي شود . اين تغييرات به سبب ورود ناخالصي ها و آلودگي به روغن و يا تغييرات شيميايي ناشي از اکسيداسيون مي باشد .

در اثر اکسيداسيون روغن ، ويسکوزيتۀ آن افزايش يافته ، اسيديتۀ آن بالا رفته ، رنگ روغن کدر و تيره مي شود . اگر نتايج آزمايش هاي روغن نياز به تصفيۀ روغن را اثبات نمايد ، بايد به منظور جداسازي ناخالصي ها و احياي خواصّ اصلي مورد نياز روغن ، در مورد تصفيۀ آن اقدام نمود . روش هاي مختلفي براي تصفيۀ روغن وجود دارد .

اين روش ها به دو دستۀ عمدۀ تصفيۀ فيزيکي و تصفيۀ شيميايي تقسيم بندي مي شوند . در روش هاي تصفيۀ فيزيکي با روش هاي فيزيکي نظير عبور روغن از صافي ها يا گرم کردن روغن و غيره ، ناخالصي هاي روغن را از آن جدا مي کنند . در روش هاي تصفيۀ شيميايي با افزودن مواد شيميايي و ترکيب شيميايي آن ها با روغن ، خواص از دست رفته روغن مجدداً احيا مي شود.

روش هاي تصفيه فيزيکي

در اين قسمت به چهار روش تصفيۀ فيزيکي روغن اشاره مي شود :

تصفيه از آب :

ساده ترين روش جداسازي آب از روغن اين است که روغن را در ظرف بزرگي مي ريزند و در ته ظرف ، دريچه اي تعبيه مي کنند . پس از مدتي که روغن در ظرف بماند ، چون آب سنگين تر از روغن است ، در ته ظرف جمع مي شود و مي توان با باز کردن دريچه ، آب را تخليه نمود . اين روش نياز به وقت زيادي دارد و دقت آن نيز کم است ؛ زيرا اگر دريچه زود بسته شود آب همچنان در روغن باقي خواهد ماند و اگر دريچه کمي دير بسته شود ، مقداري از روغن به هدر مي رود .
روش ديگر براي اين کار ، حرارت دادن روغن است ؛ زيرا درجه حرارت تبخير آب پايين تر از روغن است و در صورت حرارت دادن روغن ، آب به صورت بخار از روغن خارج مي شود . حرارت دادن معمولاً در يک ظرف بسته و در خلاء انجام مي گيرد تا سرعت عمل آن بيشتر شود . از پمپ هاي خلاء نيز براي گرفتن رطوبت روغن استفاده مي شود .

روش گريز از مرکز براي جداسازي ناخالصي هاي جامد :

در اين روش ، روغن را در ظرف دوّار بزرگي مي ريزند و پس از حرارت دادن تا حدّ دماي ۱۵ الي ۴۵ درجۀ سانتيگراد ، آن را به گردش در مي آورند . جرم ناخالصي هاي جامد داخل روغن معمولاً از جرم روغن بيشتر است ؛ از اين رو ، در عمل گردش روغن ، ناخالصي هاي جامد در اطراف جدارۀ خارجي ظرف قرار گرفته و ته نشين مي شوند و روغن خالص در وسط ظرف مي ماند . اين روش از نظر سرعت عمل و نحوۀ تصفيه مناسب است .

استفاده از فيلترهاي کاغذي :

با عبور روغن از فيلترهاي کاغذي ، ذرّات جامد غوطه ور در روغن نمي توانند از اين فيلترها عبور کنند . همچنين مقداري از آب موجود در روغن نيز ، توسط اين فيلترها جذب مي شود . هرچه منافذ اين فيلترها ريزتر باشد ، کيفيت تصفيه بهتر است . براي سرعت عمل در اين روش ، معمولاً روغن را با فشار وارد فيلترها مي کنند .

گاز زدايي براي جدا کردن گازهاي محلول در روغن :

با استفاده از تکنيک خلاء ، عمل گاز زدايي روغن و جدا کردن گازهاي حل شده در روغن انجام مي گيرد . با پودر کردن روغن و پاشيدن آن به داخل محفظۀ خلاء ، علاوه بر گرفتن تمام آب غير محلول در روغن ، مقدار آب محلول در آن نيز به حدّ ppm ۱۰ کاهش مي يابد . همچنين با اين عمل ، گازهاي حل شده در روغن نيز به ۲۵ ۰ درصد حجم ، تقليل مي يابد .

روش هاي تصفيه شيميايي

زماني که با افزايش ميزان اکسيداسيون در روغن ، شرايط تشکيل لجن در آن فراهم گردد ، عمل تصفيۀ فيزيکي به تنهايي قادر به جبران و احياي فساد روغن نبوده و از اين رو ، تصفيۀ شيميايي روغن انجام مي گيرد . در تصفيۀ شيميايي ، از فيلترهاي فعّال (اکتيو) استفاده شده و با استفاده از عمليات مختلف ، نظير تصفيه با حلّال ها و تصفيه با اسيد سولفوريک ، پالايش انجام مي گيرد . تصفيۀ شيميايي معمولاً با هزينۀ زيادي انجام مي شود ؛ از اين رو ، فقط براي مصرف کننده هاي بزرگ ، کارخانه هاي ترانسفورماتور سازي و مراکز بزرگ تعمير ترانسفورماتورها مقرون به صرفه مي باشد.
عبور روغن از خاک رنگبر (Fullers Earth) ، يکي از مرسوم ترين روش ها در تصفيۀ شيميايي است . در اين روش ، خاک رنگبر در يک منبع قرار مي گيرد و روغن گرم توسط پمپ ، با فشار زياد از اين خاک عبور داده مي شود . با انجام اين عمل ، عدد اسيدي روغن کاهش يافته و به حد مجاز خود مي رسد . به علاوه ديگر خواص روغن ، از قبيل ضريب تلفات عايقي و مقاومت مخصوص آن نيز بهبود مي يابد . مقدار خاک رنگبر مورد نياز ، به ميزان کهنگي روغن بستگي دارد و معمولاً بين يک تا هفت درصد وزن روغن مي باشد . اضافه کردن مواد ضد اکسيداسيون در هنگام تصفيه فيزيکي در موقع گردش روغن نيز ، يکي ديگر از روش هاي تصفيۀ شيميايي است .

قبلی
بعدی